چاپ سیلک (Screen Printing) که به آن چاپ اسکرین نیز گفته می‌شود، یکی از روش‌های چاپ تصاویر و طرح‌ها بر روی سطوح مختلف مانند پارچه، کاغذ، پلاستیک، چوب، فلزات و غیره است. این روش بر پایه‌ی عبور مرکب از یک توری مشبک (اسکرین) که بخش‌هایی از آن مسدود شده، انجام می‌شود.

مراحل چاپ سیلک:

1. تهیه شابلون (قاب و توری):

   • یک قاب (معمولاً از جنس چوب یا فلز) با توری مخصوص (از جنس پلی‌استر یا نایلون) پوشیده می‌شود.

   • روی توری یک لایه حساس به نور (امولسیون) کشیده می‌شود.

2. طراحی و انتقال طرح:

   • طرح مورد نظر روی یک فیلم شفاف چاپ می‌شود.

   • این فیلم روی توری حساس شده قرار گرفته و تحت نور UV قرار می‌گیرد. بخش‌هایی که نور می‌بینند سخت می‌شوند و بخش‌های دیگر با آب شسته می‌شوند تا طرح روی توری ایجاد شود.

3. چاپ روی سطح مورد نظر:

   • توری آماده‌شده روی سطح قرار می‌گیرد.

   • مرکب با استفاده از یک کاردک (اسکویجی) از روی توری عبور داده می‌شود و فقط در قسمت‌های باز طرح، رنگ بر روی سطح منتقل می‌شود.

4. خشک‌کردن:

   • پس از چاپ، محصول در معرض حرارت (یا هوا) خشک می‌شود تا مرکب ثابت شود.

موارد استفاده از چاپ سیلک:

• • چاپ روی تی‌شرت، لباس‌های کار، کلاه و پارچه

  • چاپ پاکت و ساک دستی

  • چاپ برچسب، استیکر و تابلوهای تبلیغاتی

  • چاپ روی ظروف پلاستیکی، شیشه و فلزا

• تولید PCB (بردهای الکترونیکی

مزایای چاپ سیلک:

• امکان چاپ روی سطوح مختلف (پارچه، چوب، شیشه و…)

• مقاومت بالای رنگ در برابر شست‌وشو و سایش (به‌ویژه در چاپ پارچه)

• مناسب برای تیراژهای کم و زیاد

• هزینه نسبتاً پایین در تیراژهای بالا

معایب چاپ سیلک:

• برای چاپ طرح‌های با رنگ‌های زیاد (مثلاً عکس‌های گرادیانی) مناسب نیست.

• در مقایسه با چاپ دیجیتال، تنظیمات اولیه زمان‌بر است.

چاپ سیلک یکی از پرکاربردترین روش‌های چاپ در صنعت تبلیغات و پوشاک است و به‌ویژه برای چاپ روی تی‌شرت‌ها و محصولات پارچه‌ای و ساک دستی  بسیار محبوب می‌باشد. 🚀

تاریخچه چاپ سیلک (Screen Printing) به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد و ریشه در تکنیک‌های ابتدایی چاپ دارد. این روش که امروزه به‌عنوان یک فناوری پیشرفته در صنعت چاپ شناخته می‌شود، در طول تاریخ تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است.

ریشه‌های اولیه (قرن‌های اولیه میلادی)

• برخی مورخان معتقدند که چینی‌ها در دوران حکومت سلسله‌ی سونگ (۹۶۰–۱۲۷۹ میلادی) از روش‌های مشابه چاپ سیلک استفاده می‌کردند.

• در آن زمان، از توری‌های ابریشمی (به‌همین دلیل به آن چاپ سیلک می‌گویند، چون “Silk” به معنی ابریشم است) و استنسیل (شابلون) برای انتقال طرح‌ها روی پارچه و کاغذ استفاده می‌شد.

• ژاپنی‌ها نیز در قرن‌های بعد این تکنیک را توسعه دادند و از آن برای چاپ روی کیمونو و دیگر منسوجات استفاده کردند.

ورود به اروپا (قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی)

• چاپ سیلک در قرن ۱۸ میلادی به اروپا راه یافت و ابتدا در فرانسه و انگلیس برای چاپ روی پارچه‌های دیواری و پرده‌ها استفاده شد.

• در آن زمان، به دلیل محدودیت در تولید توری‌های ظریف، این روش چندان رایج نبود.

تکامل در قرن ۲۰ (اختراع مدرن چاپ سیلک)

• در اوایل قرن ۲۰، ساموئل سیمون (Samuel Simon) انگلیسی در سال ۱۹۰۷ اولین کسی بود که پتنت چاپ اسکرین را ثبت کرد و از این روش برای چاپ روی کاغذ و پارچه استفاده نمود.

• در دهه‌ی ۱۹۱۰ تا ۱۹۳۰، هنرمندان و صنعتگران آمریکایی و اروپایی از این روش برای چاپ پوسترهای تبلیغاتی و آثار هنری استفاده کردند.

• در دهه‌ی ۱۹۶۰، با ظهور امولسیون‌های حساس به نور، فرآیند ساخت شابلون بسیار آسان‌تر شد و چاپ سیلک به یک روش صنعتی تبدیل گردید.

• اندی وارهول (Andy Warhol)، هنرمند مشهور پاپ‌آرت، با استفاده از چاپ سیلک آثار معروفی مانند تصویر مریلین مونرو (۱۹۶۲) را خلق کرد و این روش را در دنیای هنر محبوب ساخت.

پیشرفت‌های فناوری در دهه‌های اخیر

• امروزه چاپ سیلک با استفاده از توری‌های پلی‌استر (به جای ابریشم)، مرکب‌های پیشرفته و دستگاه‌های تمام‌خودکار انجام می‌شود.

• این روش در صنایع مختلفی مانند پوشاک، تبلیغات، الکترونیک (چاپ مدارهای الکترونیکی) و بسته‌بندی کاربرد گسترده‌ای دارد.

چاپ سیلک از یک تکنیک سنتی در چین و ژاپن به یک روش پیشرفته و پرکاربرد در صنعت چاپ تبدیل شده است. این فناوری با ترکیب هنر و صنعت، همچنان یکی از محبوب‌ترین روش‌های چاپ در جهان محسوب می‌شود. 🖌️🎨