تاریخ نمایشگاهها با تاریخ بازرگانی و داد و ستد بشر در پیوند است. بازارهای مکاره از ۶۰۰۰ سال پیش وجود داشتهاست. فنیقیها به عنوان بزرگترین بازرگانان زمان خود نخستین نمایشگاهها را در ۲۸۰۰ سال پیش از میلاد برپا کردند. فنیقیها کالاهای جورواجور خود را با کشتی به سرزمینهای دیگر میبرند و در آنجا به نمایش میگذاشتند. با دگرگونیهای دوران نوزایی و انقلاب صنعتی نیز رفته رفته نمایشگاهها بهتر و بهتر برگزار شدند و به گونه رویدادهای فصلی، محلی، منطقهای و جهانی خودنمایی کرد. در سال ۱۸۳۰ نمایشگاه جهانی در شهر پاریس برگزار شد که از کشورهای مختلف چهار گوشه جهان در آن شرکت کردند و در این نمایشگاه مهندس ایفل باپرچ (برج ایفل) را در میانه نمایشگاه برای نمایش قدرت و پیشرفت صنعتی فرانسه به جهانیان معرفی کرد. در سال ۱۸۷۹ میلادی در شهر سیدنی استرالیا و در سال ۱۸۸۰ میلادی در شهر ملبورن نمایشگاه جهانی برپا شد. در آن زمان از عمر شهر ملبورن فقط پنجاه سال گذشته بود. از این دو نمایشگاه ۴ میلیون نفر دیدن کردند که برای کشور جوانی مانند استرالیا رقمی بسیار موفقیتآمیز بود. در سالهای دیگر نمایشگاههای متعدد دیگری نیز بر پا شدند که از جمله آنان میتوان به نمایشگاه جهانی در کشور آمریکا، انگلیس، ژاپن و غیره … اشاره کرد.
دستورالعمل اجرایی برگزاری نمایشگاههای تخصصی
در راستای ایجاد ارتباط موثر ما بین بخش های مختلف تولید و تجارت و توسعه کمی و کیفی برگزاری نمایشگاهها ،ارتقاء توانمندی ها و پتانسیل های موجود استان و افزایش هماهنگی و هم افزایی دستگاههای مرتبط با موضوع، در چارچوب این دستورالعمل نمایشگاههای تخصصی در سطح استان برگزار خواهد شد.
ماده 1 ) تعاریف
1.1)نمایشگاه: منظور از عنوان نمایشگاه در این دستورالعمل، نمایشگاه تخصصی می باشد.
1.2) نمایشگاه تخصصی: این نمایشگاهها با هدف معرفی کالا و خدمات طی زمان کوتاه ( 4 روز )برگزار و در آن کالاها یا خدمات مرتبط با یک حوزه خاص همراه با صنعت جانبی به نمایش در می آید.
1.3 ) سازمان: سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر
1.4) شرکت نمایشگاهی: شرکت نمایشگاههای بین المللی استان بوشهر (سهامی خاص)
1.5) کمیته نمایشگاهی: کمیته برگزاری و نظارت نمایشگاهی
1.6 ) مجری : شخصیت حقوقی که حسب شرایط این دستورالعمل انتخاب و نسبت به برگزاری نمایشگاه اقدام می نماید.
ماده 2) اهداف نمایشگاههای تخصصی
نمایشگاههای تخصصی بطور خلاصه همواره اهداف زیر را دنبال می کنند:
تسهیل ارتباطات تجاری مابین بخشهای مختلف تامین- تولید- -عرضه و مصرف.
دستیابی به اهداف توسعه صادرات و پیشرفت امور بازرگانی.
معرفی آخرین محصولات تولیدی و جدیدترین برندها به بازار.
معرفی آخرین دستاوردهای تکنولوژی و فناوری های نوین در بخش تامین،تولید و عرضه کالا و خدمات.
ایجاد هماهنگی و ارتباط موثر در زنجیره تولید تا توزیع محصول.
ایجاد بستر لازم جهت رویارویی رقبا، آزمون قدرت رقابتی و افزایش موقعیت صادراتی شرکت ها.
آگاهی از آخرین وضعیت فعالیت بخش های تخصصی کالا وخدمات.
فراهم نمودن زمینه تبادل تجربیات و انجام مذاکرات برای همکاری مشترک مابین شرکت های داخل وخارج ازکشور.
ایجاد زمینه لازم در جهت آشنایی واحدهای فعال کسب وکار با بازارهای جدید و جذاب.
ماده3) متولی برگزاری نمایشگاه
متولی برگزاری کلیه نمایشگاهها در سطح استان (مرکز استان و شهرستانها) شرکت نمایشگاهی می باشد. برگزاری هرگونه نمایشگاه صرفاً در چارچوب این دستورالعمل و با هماهنگی، همکاری و توافق با شرکت نمایشگاهی امکان پذیر است.
ماده4) مکان برگزاری نمایشگاه
کلیه نمایشگاههای تخصصی استان در محل سایت نمایشگاهی واقع در کیلومتر 4 جاده بوشهر- برازجان جنب منطقه ویژه اقتصادی بوشهر برگزار می گردد.
تبصره: برگزاری نمایشگاه در شهرستانها در اماکن یا سایت های نمایشگاهی که به تایید کمیته نمایشگاهی همان شهرستان برسد امکان پذیر است.
ماده5) فروش کالا در نمایشگاه
در نمایشگاه تخصصی امکان فروش کالا به شکل عرضه مستقیم کالا ( که در نمایشگاههای فروش بهاره یا پاییزه انجام می گیرد) وجود ندارد. اما پیش فروش نمونه محصولات همراه با عقد قرار داد بلامانع می باشد.
ماده6) تصویب و نظارت بر برگزاری نمایشگاه
به جهت ایجاد هماهنگی وپشتیبانی لازم در برگزاری نمایشگاههای تخصصی و نظارت بر روند کار، کمیته برگزاری و نظارت نمایشگاهی با ترکیب وشرح وظایف ذیل درمرکز استان و شهرستان ها تشکیل می گردد.
6-1) ترکیب کمیته
معاونت توسعه تجارت خارجی سازمان درمرکز استان ( رییس کمیته و دبیرخانه)
نماینده تام الاختیار دفترهماهنگی اموراقتصادی استانداری
نماینده تام الاختیار فرمانداری
مدیریت نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی(درشهرستان ها)
شرکت نمایشگاهی
مجمع امورصنفی (در شهرستان ها)
اتاق بازرگانی،صنایع ومعادن بندربوشهر(مرکزاستان)
تبصره:
1) در صورت لزوم از نمایندگان سایر دستگاه ها بدون داشتن حق رای جهت شرکت در جلسات کمیته دعوت به عمل خواهد آمد.
2)جلسات کمیته فوق با حضور دو سوم اعضاء رسمیت یافته و تصمیمات آن با رای اکثریت نسبی شرکت کنندگان معتبر میباشد.
3) دبیرخانه کمیته مذکور زیر نظر رئیس کمیته انجام وظیفه می کند.
4) کمیته شهرستانی با مسئولیت رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان و با عضویت دستگاههای متناظر شهرستانی تشکیل می گردد.
5) برای بررسی بند یک حدود وظایف و اختیارات کمیته، حضور نماینده تام الاختیار دفتر هماهنگی امور اقتصادی الزامی خواهد بود.
2.6) وظایف و اختیارات کمیته:
بررسی و تصمیم گیری در خصوص مکان وزمان برگزاری نمایشگاهها.
ایجاد هماهنگی های لازم با سایر دستگاهها.
بررسی و تصمیم گیری در خصوص مسایل و مشکلات مرتبط با فعالیت های نمایشگاهی و سایت نمایشگاهی.
تصمیم گیری در خصوص نمایشگاههای خارج از تقویم.
رسیدگی و اعلام نظر در خصوص شکایات وارده با موضوعیت فعالیت های نمایشگاهی.
لغو، تعلیق یا پلمپ یک یا چند نمایشگاه.
بررسی تخلفات مرتبط با فعالیت های نمایشگاهی و پیگیری از طریق مراجع قانونی.
ماده 7) تقویم نمایشگاهی
شرکت نمایشگاهی موظف است حداکثر تاپایان دی ماه هر سال تقویم پیشنهادی خود برای سال بعد را براساس پتانسیل ها و ظرفیت های استان که حاوی عناوین وتاریخ دقیق برگزاری (روز و ماه) به همراه دلایل توجیهی لازم می باشد به دبیرخانه کمیته اعلام نماید. سازمان پس از بررسی لازم، نظر نهایی خود را در اولین جلسه کمیته طرح و پس از تصویب، جهت رفع همپوشانی به انجمن نمایشگاههای بین المللی کشور اعلام می نماید. تقویم ارسالی از طرف سازمان توسعه تجارت مبنای برگزاری کلیه نمایشگاههای تخصصی در طول سال خواهد بود.
ماده 8) نمایشگاههای خارج از تقویم
برای برگزاری هر گونه نمایشگاه خارج از تقویم نمایشگاهی، لازم است حداقل 4 ماه قبل از تاریخ برگزاری نمایشگاه، موضوع جهت طرح و تصمیم گیری در کمیته نمایشگاهی به سازمان اعلام گردد.
ماده 9) شرایط و الزامات برگزاری و تعهدات شرکت نمایشگاهی
1) کالاها یا خدمات عرضه شده متناسب با نام نمایشگاه باشد و ازعرضه سایر محصولات خارج از حیطه عنوان نمایشگاه خودداری گردد.
2) کالاهای عرضه شده درنمایشگاه دارای مجوزهای لازم ازجهت استاندارد، ایمنی و سلامت باشد.
3) اتخاذ تمهیدات لازم جهت حفظ حقوق مصرف کنندگان در طول برگزاری نمایشگاه و بعد از برگزاری توسط شرکت نمایشگاهی.
4) اتخاذ تمهیدات لازم از نظر ایمنی، امنیتی، اخلاقی، رفاهی و مدیریتی در طول برگزاری نمایشگاه توسط شرکت نمایشگاهی.
5) ایجاد فرصتهای مساوی برای تمامی واحدهای تولیدی- صنعتی- تجاری و فعالان کسب و کار در بخش های مختلف به منظور بهره برداری یا حضور در نمایشگاه.
6) همکاری لازم در ارزیابی نمایشگاه و سایر وظایفی که در حیطه نظارتی سازمان می باشد.
7) انجام اقدامات لازم به منظور جلب مشارکت و حضور واحدهای تولیدی- صنعتی- تجاری و اصناف استان در نمایشگاه.
8) ارایه لیست اسامی واحدهای شرکت کننده در نمایشگاه یک هفته قبل از افتتاحیه به سازمان توسط شرکت نمایشگاهی که حاوی آدرس دقیق، شماره تلفن و متراژ غرفه واگذار شده باشد.
9) ارسال یک نسخه از قرارداد فیمابین با مجری به سازمان 20 روز قبل از افتتاح نمایشگاه توسط شرکت نمایشگاهی.
10) انجام اقدامات لازم در جهت اطلاع رسانی عمومی در مورد تاریخ، ساعت و محل برگزاری نمایشگاه توسط شرکت نمایشگاهی حداقل 10 روز قبل از برگزاری هر نمایشگاه.
11) اعلام مراتب برگزاری نمایشگاه 5 روز قبل از برگزاری هر نمایشگاه شامل تاریخ، ساعت، محل برگزاری و سایر جزئیات و همچنین هرگونه تغییر به سازمان توسط شرکت نمایشگاهی.
ماده10) انتخاب مجری
شرکت نمایشگاهی موظف است به جهت ایجاد فضای رقابتی در برگزاری نمایشگاههای تخصصی و استفاده از ظرفیتهای شرکت های موجود در کشور، نسبت به اعلام فراخوان انتخاب مجری حداقل چهار ماه قبل از برگزاری هر نمایشگاه اقدام و لیست نهایی متقاضیان را به سازمان اعلام نماید. شرکت نمایشگاهی براساس شاخصهای ذیل نسبت به انتخاب مجری برگزاری هر نمایشگاه اقدام و نتیجه نهایی را ظرف 2 ماه قبل از برگزاری به سازمان اعلام می نماید.
1. موضوع فعالیت شرکت، مطابق اساسنامه در برگیرنده فعالیتهای نمایشگاهی باشد.
2. سابقه برگزاری نمایشگاه مرتبط (داخلی/خارجی)
3. عدم اشتهار شرکت یا مدیرعامل به فساد اخلاقی- مالی.
4. امکان تامین وثایق و تضامین لازم جهت حسن انجام کار نزد شرکت نمایشگاهی.
5. انجام تعهدات در کلیه نمایشگاههای برگزار شده قبل توسط متقاضی
تبصره: انتخاب مجری برای برگزاری نمایشگاه نافی مسولیت ها وتعهدات شرکت نمایشگاهی نخواهد بود.
ماده11) ارزیابی نمایشگاه
سازمان به عنوان ناظر بر روند اجرای برگزاری نمایشگاه ها، نسبت به ارزیابی هر نمایشگاه با توجه به شاخص های سازمان توسعه تجارت ایران اقدام می نماید.
تبصره : در شهرستانها وظیفه ارزیابی به عهده ادارات صنعت، معدن و تجارت است.
ماده12) نمایشگاه در شهرستانها
برگزاری نمایشگاههای تخصصی در شهرستانها پس از تصویب کمیته استان و تحت شرایط این دستورالعمل امکان پذیر است.
ماده13) نمایشگاه مبلمان
با توجه به مسائل و مشکلات ناشی از برگزاری نمایشگاه مبلمان در سال های اخیر و در راستای حفظ حقوق مصرف کننده و در جهت جلوگیری از اجحاف به خریداران لازم است شرکت نمایشگاهی علاوه بر موارد گفته شده در این دستورالعمل، اقدامات ذیل را مدنظر قرار دهد:
دریافت تضامین و وثایق کافی از مجری به جهت حصول اطمینان از انجام تعهدات درموعد مقرر.
الزام مجری به حضور در استان و پاسخگویی به مراجعین و خریداران تا 2 ماه بعد از پایان نمایشگاه.
ارائه لیست محصولات عرضه شده هر کدام از غرفه داران همراه با قیمت فروش به مصرف کننده حداقل یک هفته قبل از افتتاح نمایشگاه به سازمان.
ایجاد هماهنگی لازم با اصناف و تشکل های صنفی مرتبط در جهت ترغیب به حضور در نمایشگاه با اولویت حضور افراد ذکر شده و ارائه مشوق های لازم.
تبصره: پیش فروش محصولات درنمایشگاه مبلمان در چارچوب آئین نامه ای خواهد بود که ظرف مدت یک ماه پس از تصویب این دستورالعمل توسط شرکت نمایشگاهی تهیه و به تایید کمیته مرکزاستان می رسد.
ماده14) سازمان حسب وظایف ذاتی خود به عنوان ناظر بر روند برگزاری و ارزیابی نمایشگاههای تخصصی، موارد تخلف از این دستورالعمل را به شرکت نمایشگاهی ابلاغ و از طریق مراجع قانونی پیگیری می نماید.
ما ده15) این دستورالعمل در 15 ماده، 5 تبصره و 54 بند در جلسه مورخ 17/012/1390 مورد تصویب کارگروه تخصصی امور اقتصادی قرار گرفت و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا خواهد بود.